Việt Nam có tiềm năng dẫn đầu thị trường xe điện trong khu vực, bao gồm cả xe máy điện và xe ô tô điện, Clean Technica đánh giá.
Mini EV - mẫu xe điện mini do TMT Motors sản xuất tại Việt Nam
Theo đó, ngành vận tải đường bộ Việt Nam đã tạo ra lượng phát thải khí nhà kính đáng kể, chiếm tới 18% lượng phát thải quốc gia. Trước bối cảnh lượng phát thải khí nhà kính là một trong những nguyên nhân gây lo ngại thì việc chuyển đổi sang xe điện có thể mang lại lợi ích cho cả nền kinh tế và môi trường của đất nước.
Một báo cáo về thị trường xe điện tại Việt Nam cho thấy, Việt Nam có tiềm năng dẫn đầu thị trường xe điện trong khu vực, ở cả mảng xe điện hai bánh lẫn ô tô điện. Đến thời điểm hiện tại, Việt Nam đã đạt được nhiều thành công đáng kể trong việc áp dụng xe máy điện. Lý do đơn giản là do nhu cầu của người dân sử dụng xe máy điện nhiều hơn. Tính đến năm 2022, hơn 60% dân số, tương đương khoảng 100 triệu người dân Việt Nam sử dụng xe máy là phương tiện chính.
Đối với xe ô tô, năm 2020, tỷ lệ sở hữu ô tô của người dân Việt Nam là 6%, dự kiến con số này tăng lên 30% vào năm 2030. Như vậy, để giảm lượng khí thải vận tải đường bộ, Việt Nam cần phải tập trung sản xuất nhiều ô tô điện hơn nữa.
Tính đến nay, đã có nhiều định hướng cụ thể từ Chính phủ để thúc đẩy thị trường xe điện ở Việt Nam, cụ thể là Chương trình hành động về chuyển đổi năng lượng xanh, giảm phát thải khí carbon và khí metan của ngành giao thông vận tải. Chương trình này đặt mục tiêu phát triển hệ thống giao thông vận tải xanh nhằm đưa phát thải ròng nhà kính về 0 vào năm 2050, trong đó giai đoạn đầu của Chương trình từ năm 2020 – 2030, Việt Nam sẽ tập trung vào việc sản xuất, lắp ráp và đẩy mạnh việc sử dụng xe điện cho người dân, đồng thời cải thiện cơ sở hạ tầng sạc điện.
Giai đoạn thứ 2 từ năm 2031 – 2050 sẽ từng bước hạn chế tiến tới dừng sản xuất phương tiện sử dụng nhiên liệu hóa thạch sử dụng trong nước. Mục tiêu đến năm 2050, 100% phương tiện giao thông cơ giới đường bộ, xe máy tham gia giao thông chuyển đổi sang sử dụng điện, năng lượng xanh.
Bên cạnh đó, đã có một số quy định được ban hành để khuyến khích việc sử dụng xe điện tại Việt Nam, bao gồm miễn lệ phí trước bạ khi đăng ký xe ô tô điện lần đầu trong vòng 3 năm kể từ 1/3/2022 – 28/2/2025. Trong 2 năm tiếp theo 2026 và 2027, mức thu lệ phí trước bạ với ôtô điện được tính bằng 50% mức thu của xe chạy xăng, dầu cùng số chỗ ngồi. Đây là một trong những chính sách khuyến khích người dân chuyển đổi sang xe điện, đặc biệt khi chi phí ban đầu khi mua xe đang khá cao.
Một giải pháp khả thi để giảm chi phí trả trước này là thực hiện các ưu đãi tài chính đối với quyền sở hữu và vận hành xe điện. Hiện nay trên thế giới, nhiều quốc gia đã áp dụng các biện pháp khuyến khích tài chính, bao gồm miễn thuế và trợ cấp mua hàng và đã mang đến nhiều hiệu quả tích cực, điển hình như ở Mỹ, Trung Quốc và một số nước châu Âu. Một lựa chọn khác để khuyến khích áp dụng hiệu quả là các chính sách phi tài chính như khu vực phát thải thấp, làn đường ưu tiên và bãi đậu xe miễn phí.
Bên cạnh đó, việc thiếu các tùy chọn sạc công cộng có sẵn cũng là nguyên nhân khiến người dân do dự trong việc chuyển đổi xe điện. Việt Nam có thể tận dụng và học hỏi các bài học kinh nghiệm ở Mỹ, ví dụ như sản xuất các mẫu xe có thể hoạt động với nhiều loại bộ sạc.
Tình hình phát triển ngành công nghiệp xe điện trong khu vực Đông Nam Á đang ở giai đoạn nhộn nhịp và bùng nổ. Trước đây, việc sản xuất ô tô chạy xăng bị Nhật Bản và các nước châu Âu thống trị, nhưng với xe điện, đây là cơ hội cho các nước mới gia nhập ngành, điển hình như Việt Nam bởi nhu cầu tăng trưởng nhanh chóng đối với xe ô tô cũng như sự gần gũi với các thị trường tiềm năng và các nguồn tài nguyên đa dạng của quốc gia.
Theo Clean Technica
