Trong khi Mỹ đang phải đối mặt với nhiều thách thức về cơ sở hạ tầng và sức ì của thị trường thì Trung Quốc lại đang có một hệ sinh thái hỗ trợ tối ưu cho xe điện và một hệ thống giao thông đa dạng, tạo cơ hội để xe điện phát triển mạnh mẽ.
Không giống như Trung Quốc - quốc gia đang phát triển nhanh trong lĩnh vực xe điện, đặc biệt là taxi điện và dịch vụ cho thuê xe điện, việc phổ biến xe điện ở Mỹ vẫn đang diễn ra khá chậm.
Ngay khi Apple đột ngột hủy bỏ dự án xe điện sau hàng thập kỷ ấp ủ, Xiaomi thông báo sẽ bắt đầu ra mắt mẫu xe điện đầu tiên trong tháng 3/2024. Tại Mỹ, nỗ lực của công ty cho thuê ô tô Hertz nhằm phát triển dịch vụ xe điện đã thất bại, và các nhà sản xuất ô tô của Mỹ (trong đó có Ford) cũng đang đình trệ đầu tư vào xe điện. Năm 2023, BYD - hãng sản xuất xe điện lớn nhất của Trung Quốc đã vượt qua Tesla của Mỹ để trở thành nhà sản xuất xe điện hàng đầu thế giới.
Trong khi Trung Quốc đang thể hiện sức mạnh tổng hợp của các chiến lược phát triển xe điện thì Mỹ lại vướng vào hàng loạt thách thức về cơ sở hạ tầng và sức ì của thị trường. Trọng tâm của sự trỗi dậy tại Trung Quốc trong ngành công nghiệp xe điện là chuỗi cung ứng sản xuất pin. 3 hãng sản xuất pin xe điện hàng đầu Trung Quốc gồm CATL, BYD và CALB có tổng thị phần chiếm 57% thế giới, một con số đáng gờm. Trong khi đó, Hàn Quốc - đối thủ sát sườn chỉ chiếm 23% thị trường.
Thành công của cuộc cách mạng xe điện tại Trung Quốc một phần không nhỏ nhờ việc mở rộng nhanh hệ thống cơ sở hạ tầng sạc điện do Chính phủ và các doanh nghiệp tư nhân phối hợp. Tính đến hết năm 2023, Trung Quốc đã thiết lập mạng lưới gồm 2,7 triệu điểm sạc công cộng, dự kiến sẽ tăng thêm 40% trong năm 2024. Ngược lại, Mỹ có khoảng 170.000 điểm sạc công cộng và đặt mục tiêu tăng con số này lên 500.000 điểm vào năm 2030.
Wuling Mini EV - mẫu xe điện mini bán chạy nhất thế giới của liên doanh SGMW
Nhu cầu của người tiêu dùng trong nước là yếu tố then chốt cho sự phát triển ngành công nghiệp xe điện của đất nước tỷ dân. Năm 2023, trong khi ở Mỹ có hơn 1,2 triệu xe điện bán ra thì tại Trung Quốc, con số này là 8 triệu xe. Tương tự, trong khi xe điện chiếm 37% doanh số bán ô tô tại Trung Quốc thì ở Mỹ, con số này chưa đến 8%. Khoảng cách này càng rõ nét hơn bởi chiến lược định giá của các nhà sản xuất xe điện Trung Quốc khi giới thiệu ra thị trường hàng loạt các mẫu xe với giá bán chưa đến 14.300 USD/xe (khoảng 350 triệu đồng), so với mức giá trung bình hơn 53.000 USD /xe (khoảng 1,3 tỷ đồng) tại Mỹ.
Ngoài ra, thành công của hệ sinh thái xe điện tại Trung Quốc gắn liền với hệ thống giao thông của nước này. Hiện nay, xe điện đã trở thành một phần không thể thiếu trong cơ sở hạ tầng giao thông của Trung Quốc. Xe điện phát triển mạnh mẽ song không thay thế các loại ô tô hiện tại mà có sự phối hợp với các phương thức vận tải khác (như tàu điện ngầm, tàu siêu tốc,…),. Tại Mỹ, xe điện chỉ được coi là phương án thay thế cho các phương tiện sử dụng động cơ đốt trong – nơi phương thức di chuyển vẫn phụ thuộc phần lớn vào ô tô cá nhân.
Trong cuộc đua giành vị trí số 1 vvề xe điện, yếu tố quyết định sẽ là sự tích hợp các yếu tố chiến lược như chính sách, sự hỗ trợ của Chính phủ và mạng lưới trạm sạc. Mặc dù Mỹ là quốc gia tiên phong trong việc phát triển xe điện song sự chậm trễ và thiếu quyết liệt trong việc thúc đẩy xe điện đang khiến Trung Quốc và các quốc gia khác vượt lên và thu dần khoảng cách.
Theo SCMP
